Bencilliğe Övgü

Bencil kelimesi genel anlamıyla olumsuz bir düşünce yaratır aklımızda. Örneğin, "bencil bir insan" dediğimizde genellikle diğer insanları düşünmeden kendi çıkarına işler yapan bir insan figürü gelir aklımıza ve bencilliğin tanımına baktığımız zaman da buna benzer bir tanımla karşılaşırız.

Fakat bencilliği biraz daha derinden incelediğimizde, aslında bu kelimenin kafamızda o kadar da negatif bir düşünce yaratmaması gerektiğini anlamaya başlarız. Çünkü "bencilliği" anlamaya başladığımızda en iyi bencilin ta kendisi olduğumuzun farkına varırız.

Aslında hepimiz öncelikle kendini düşünen varlıklarız, başkasını düşünüyormuşuz gibi hissetsek bile!

Bir örnek ile ne demek istediğimi açıklamaya çalışayım.

Misal yolda yürürken bir dilenci gördünüz ve o dilencinin orada dilenmesine gönlünüz el vermedi, bu yüzden önündeki kaseye bir miktar para bıraktınız. 

Bu durumda sizce bencillik etmiş olur musunuz?

Eğer ki bencilliği genel anlamıyla düşünürseniz, asıl o dilenciye yardım etmeyen kişinin bencil olduğu sonucuna varmanız muhtemeldir. Örneğin kişi cimridir ve parasının bu şekilde eksilmesini istemiyordur ve bu anlamda bencilce(?) davranmış oluyordur. Olabilir… Fakat ben bu paragrafa az sonra tekrar değineceğim.

Bu sorunun diğer bir cevabına gelirsek, bence bu durumda parayı verdiğinizde bencillik etmiş olursunuz. Çünkü aslında siz o dilenciyi tekrar gördüğünüzde vicdan azabı yaşamamak için, yani kendinizi kötü hissetmemeniz için, tamamen bencilliğinizden dolayı gidip o kaseye para bırakırsınız. Altını çizmek istiyorum, kendinizi kötü hissetmeyin diye bunu yaparsınız.

Ve aslında siz bir dilenciye para vererek iyilik ettiğinizi sanırken aslında uzun vadede dilenciye kötülük etmiş olduğunuzun da farkına varmazsınız. Şöyle ki, siz dilenciye para verdiğinizde dilenci bu dilenme olayını bir iş olarak benimsemeye başlar ve uzun vadede bu işten para kazanmaya odaklanır. Fakat bu işten para kazanamayacağını anlayan dilenciler ise gerçekten bir iş bulup üretim için, çarkların dönmesi için çalışmaya başlarlar.

Ya da biz o dilenen kişileri görüp onlara nakit para ile kısa vadeli yardım edeceğimize onların belki de eğitim ve yemek gibi ihtiyaçlarını karşılamamız gerekir. Kısaca, nakit para ile bu işi çözemeyeceğimizi bilmemiz gerekir.

Fakat buna rağmen yine bencillik konusuna dönecek olursak, her zaman için şu aşağıdaki, alıntıladığım söz geçerli oluyor… Nerede duyduğumu veya okuduğumu hatırlamıyorum bu yüzden sözün asıl sahibinden özür dileyerek paylaşıyorum;

"En özverili insanlar aslında en bencil insanlardır." Tam tersi de geçerlidir.

Bu sözü yukarıdaki örnek ile biraz açıklamam gerekirse şunu söyleyebilirim, biz bir dilenciye ne kadar uzun vadeli yardım edebileceğimizi düşünürsek aslında bir o kadar bencilce davranmış oluruz. Çünkü o dilenci de ülkedeki çarkları döndürmeye başladığında bilirim ki o bir kişi benim de yükümü azaltacak.

Şimdi o yukarıdaki paragrafa tekrar dönecek olursak, dilenciyi görüp de para vermeyen insanın bencil mi yoksa sadece cimri mi olduğu konusunu tartışmamız gerektiğini düşünüyorum.